Chỉ báo OBV, ý nghĩa và cách sử dụng

Giá và khối lượng là 2 yếu tố cốt lõi của trường phái phân tích kỹ thuật, mối tương quan trong sự dịch chuyển của giá và khối lượng là cơ sở để các nhà phân tích nhận định xu hướng của thị trường. Tuy nhiên, hầu hết các chỉ báo kỹ thuật phổ biến nhất hiện nay chỉ được tính toán dựa trên giá cả, từ các dữ liệu giá trong quá khứ mà xác định chuyển động của giá trong tương lai, chúng ta sẽ rất ít khi bắt gặp các chỉ báo khối lượng. Chính vì thế, bài viết này sẽ giới thiệu một công cụ sử dụng cả lịch sử giá và khối lượng giao dịch đó chính là chỉ báo OBV (On Balance Volume).

Chỉ báo OBV là gì?

Chỉ báo OBV được phát triển bởi Joseph Granville (20/03/1923 – 07/09/2013), một thiên tài phân tích kỹ thuật nổi lên như một làn sóng mạnh mẽ vào những năm 1960. Ngoài OBV thì Joseph Granville còn để lại một gia tài quý báu, được nhiều trader sử dụng như một quy luật giao dịch phổ biến trên các thị trường tài chính, đó là 8 quy tắc vàng về đường trung bình di động MA200. Trong thời gian sớm nhất sắp tới, chúng tôi sẽ dành riêng một bài viết để chia sẻ với các bạn về 8 quy tắc này.

Chỉ báo OBV viết tắt của On Balance Volume, chỉ báo cân bằng khối lượng. Đây là chỉ báo giúp trader đo lường sức mua và sức bán trên thị trường, dựa trên cả khối lượng giao dịch và chuyển động của giá. Nếu động lực của xu hướng hiện tại mạnh, thị trường sẽ tiếp diễn xu hướng cũ. Ngược lại, nếu động lực yếu thì khả năng sẽ đảo chiều sang xu hướng mới.

Giá trị của OBV sẽ được lũy kế và hiển thị dưới dạng đường chuyển động. Từ đó, trader có thể nhận định được thị trường đang có xu hướng như thế nào, phe mua hay phe bán đang chiếm ưu thế, cũng như tín hiệu để tìm kiếm những giao dịch thuận xu hướng và đảo chiều tiềm năng.

Ý nghĩa của chỉ báo OBV

Nếu chúng ta chỉ dựa trên hành động giá, nhiều trường hợp sẽ có độ trễ, tín hiệu sẽ thiếu chính xác bởi khối lượng luôn đi trước và dẫn dắt hành động giá. Cho nên OBV được bổ sung thêm yếu tố khối lượng sẽ có độ nhạy hơn. Cụ thể, chỉ báo OBV cho ta biết những thông tin quan trọng sau:

• Dự báo sự tiếp diễn xu hướng

Khi đường OBV đi lên, cho thấy khối lượng mua đang lớn hơn khối lượng bán. Điều này cho thấy lực mua lớn hơn lực bán, nên giá sẽ tiếp tục tăng cao hơn.
Khi OBV đi xuống, cho thấy khối lượng bán đang lớn hơn khối lượng mua. Điều này cho thấy áp lực bán mạnh hơn áp lực mua và giá sẽ tiếp tục giảm.
Khi chỉ báo OBV và giá đều xác nhận xu hướng tăng, thì xu hướng tăng vẫn tiếp tục. Ngược lại, khi OBV và giá đều xác nhận xu hướng giảm, thì giá sẽ tiếp tục xu hướng giảm.

• Dự báo đảo chiều xu hướng

Dựa vào tín hiệu phân kỳ giữa OBV và giá, trader có thể dự đoán các điểm đảo chiều xu hướng như sau:
Trong xu hướng giảm, giá tạo đáy sau thấp hơn đáy trước (vẫn duy trì đà giảm), nhưng OBV lại tạo đáy sau cao hơn đáy trước. Đây là tín hiệu cho thấy đà giảm đã suy yếu, khả năng giá sẽ đảo chiều từ giảm sang tăng.
Trong xu hướng tăng, giá tạo đỉnh sau cao hơn đỉnh trước, nhưng OBV lại tạo đỉnh sau thấp hơn đỉnh trước. Tín hiệu phân kỳ giảm này cho thấy phe mua đang suy yếu, hành động giá sẽ đảo chiều từ tăng sang giảm.

Cài đặt chỉ báo OBV trên Tradingview

Tradingview có giao diện dễ sử dụng, tích hợp nhiều chỉ báo nên được nhiều trader sử dụng để phân tích và theo dõi hành động giá của tài sản. Cách cài đặt chỉ báo OBV trên Tradingview cũng khá đơn giản, trader chỉ cần thực hiện như sau:
Bước 1: Vào TradingView, chọn biểu đồ của cặp tiền cần phân tích.
Bước 2: Vào biểu tượng chỉ báo trên thanh công cụ nằm ngang. Gõ tìm kiếm “On Balance Volume” và chọn.

Bước 3: Chỉnh sửa chu kỳ, loại đường trung bình động sử dụng, màu sắc hiển thị trong mục cài đặt.

Cách sử dụng chỉ báo OBV trong giao dịch forex

Như đã giới thiệu, chỉ báo OBV được tích hợp thêm khối lượng giao dịch nên sẽ giảm tín hiệu nhiễu và phản ứng nhanh hơn với hành động giá. Cụ thể trader có thể sử dụng chỉ báo OBV như sau:

• Sử dụng OBV như công cụ củng cố xu hướng

Thị trường chỉ tăng hoặc giảm khi giá và khối lượng có sự đồng thuận với nhau. Chẳng hạn, khi giá tăng hoặc giảm mà có sự đồng thuận của khối lượng giao dịch, chứng tỏ xu hướng đó đang rất mạnh và thị trường sẽ tiếp tục di chuyển theo xu hướng đó.

Trong khi OBV lại sử dụng khối lượng để tính toán. Do đó, nhà đầu tư cũng sẽ sử dụng công cụ này để xác nhận xu hướng giá. Theo đó:
Nếu giá tăng và OBV đi lên, cho thấy phe mua đang áp đảo phe bán và thị trường sẽ tiếp tục tăng.
Nếu giá giảm và OBV đi xuống, cho thấy áp lực bán đang cao hơn áp lực mua, giá sẽ thuận theo xu hướng giảm.

• Giao dịch đảo chiều với tín hiệu hội tụ, phân kỳ

Dựa vào tín hiệu phân kỳ giữa OBV và đường giá, trader có thể tìm kiếm các giao dịch đảo chiều tiềm năng. Với chiến lược giao dịch này, trader cần xác định xu hướng hiện tại và đánh giá độ mạnh của xu hướng đang diễn ra. Và chỉ giao dịch khi xu hướng hiện tại đã có dấu hiệu suy yếu.
Tín hiệu giao dịch như sau:
Trong một xu hướng giảm, nếu xuất hiện tín hiệu phân kỳ tăng: Hành động giá tạo đáy sau thấp hơn đáy trước, trong khi OBV lại tạo đáy sau cao hơn đáy trước. Tín hiệu này cho thấy giá sẽ đảo chiều sang tăng, trader có thể tìm kiếm lệnh Buy đón đầu xu hướng tăng mới.
Trong một xu hướng tăng, xuất hiện tín hiệu phân kỳ giảm: Hành động giá tạo ra các đỉnh sau cao hơn đỉnh đáy trước, nhưng chỉ báo OBV lại có diễn biến ngược lại. Tín hiệu cho thấy giá sẽ đảo chiều từ tăng sang giảm, trader có thể vào lệnh Sell.
Thực hiện lệnh giao dịch như sau:
Điểm vào lệnh: Trader cần theo dõi hành động giá, cùng nến tín hiệu tại vùng tranh chấp giá để vào lệnh.
Đặt cắt lỗ tại đỉnh/đáy gần nhất hoặc các vùng hỗ trợ/kháng cự quan trọng.
Chốt lời theo Fibonacci mở rộng hoặc theo tỷ lệ R:R kỳ vọng của trader.

Tuy nhiên, theo dõi hành động giá, vẫn thành công trong việc tạo đáy sau cao hơn đáy trước nhưng lại thất bại trong việc tạo ra đỉnh mới cao hơn. Điều này cho thấy phe mua đã có dấu hiệu suy yếu. Trong khi đó, chỉ báo OBV lại tiếp tục xác nhận nhận định này. Phân kỳ giá giảm giữa đường giá và OBV hiển thị rõ ràng trên biểu đồ. Vì vậy, trader có thể chờ giá hồi lại và vào lệnh như hình.

• Sử dụng OBV phá vỡ các ngưỡng quan trọng để xác nhận đảo chiều

Cũng giống như giá, chỉ báo OBV cũng sẽ phản ứng mạnh tại các ngưỡng quan trọng và khi phá vỡ ngưỡng này thì OBV sẽ bứt phá mạnh mẽ theo hướng đã phá vỡ. Đối với cách giao dịch này trader có thể thực hiện như sau:
Dựa vào các tín hiệu trader xác định giá chuẩn bị đảo chiều tăng. Đồng thời nếu lúc này nếu thấy tín hiệu OBV phá vỡ kháng cự đi lên thì tín hiệu đảo chiều này càng được cùng cố.
Ngược lại, nếu trader dự đoán giá sẽ giảm và thấy OBV phá vỡ hỗ trợ đi xuống thì có thể tự tin vào lệnh bởi tín hiệu giảm đã được củng cố bởi OBV.

Kết luận: Có thể nói rằng, trong số tất cả các indicators thì OBV là chỉ báo kỹ thuật tốt nhất trong việc thể hiện mối tương quan giữa giá và khối lượng, cung cấp tín hiệu xác nhận xu hướng cực kỳ hiệu quả. Điều các bạn cần làm là luyện tập giao dịch thật nhiều với chỉ báo này bằng cách kết hợp thêm những công cụ phân tích khác để tạo thành một hệ thống giao dịch hoàn chỉnh nhất cho riêng mình. Hy vọng rằng, qua những gì mà chúng tôi chia sẻ trong bài viết, các bạn đã hiểu rõ hơn về chỉ báo đặc biệt này và có thể sử dụng nó một cách thuần thục, hiệu quả nhất.