Richard Demille Wyckoff (1873–1934), một người được cho là đã không ngừng nghiên cứu về thị trường chứng khoán trong suốt cuộc đời, là một nhà đầu tư, đầu cơ, một người tiên phong trong lĩnh vực Phân tích kỹ thuật và phương pháp của ông đã tồn tại và kiếm được lợi nhuận bền vững hơn 100 năm trên thị trường chứng khoán.
Richard D. Wyckoff
Nói đến Richard Wyckoff là chúng ta đang nói đến một trong những tượng đài của giới đầu tư toàn cầu. Mặc dù đã qua đời từ lâu nhưng những gì ông đóng góp cho giới đầu tư sử dụng Phân tích kỹ thuật là điều không thể chối cãi. Ông là một trong năm “người khổng lồ” phân tích kỹ thuật, cùng với Dow, Gann, Elliott và Merrill.
Trên cơ sở lý thuyết của ông, những nghiên cứu và kinh nghiệm trong cuộc sống thực, Wyckoff phát triển một phương pháp giao dịch đã đứng vững và vượt qua mọi thử thách theo thời gian. Wyckoff bắt đầu với việc đánh giá thị trường tổng thể và sau đó đi sâu vào việc tìm những cổ phiếu có lợi nhuận tiềm năng.
Wyckoff cho rằng trong thị trường chứng khoán không có gì là chắc chắn. Sau tất cả, giá cổ phiếu được điểu khiểu bởi cảm xúc của con người. Chúng ta không thể mong đợi cùng một mô hình chính xác lặp lại theo thời gian. Tuy nhiên, một mô hình hay hành vi tương tự sẽ lặp lại, và nhà phân tích đồ thị khôn ngoan có thể nắm bắt để có lợi nhuận. Ông đưa ra 2 quy tắc mà bắt buộc các nhà đầu tư phải ghi nhớ để :
Quy tắc 1: Đừng mong đợi thị trường cư xử một cách chính xác theo cùng một cách 2 lần. Thị trường là một nghệ sĩ, không phải là một cái máy. Các tiết mục biểu diễn thường dựa trên một kiểu hành vi cơ bản mà trong đó đã có những sự chỉnh sửa tinh tế, sự so sánh và những phát kiến bất ngờ. Thị trường luôn có triết lý riêng của nó.
Quy tắc 2: Hành vi của thị trường ngày hôm nay chỉ có ý nghĩa đáng kể nếu nó được so sánh với thị trường trong ngày hôm qua, trong tuần trước, tháng trước, thậm chí là năm trước. Thị trường hôm nay phải được so sánh với những gì nó làm trước đây.
Có 4 điểm chính trong phân tích thị trường của Wyckoff: xác định xu hướng (trend identification), các mô hình đảo chiều (reversal patterns), dự báo giá (price projections) và vị trí trong xu hướng (trend position).
Bắt kịp xu hướng thì đã xem như hoàn thành được một nửa trận chiến vì sự dịch chuyển của chứng khoán được phối hợp cùng xu hướng của thị trường chung. Xu hướng này tiếp tục cho đến khi một đỉnh hoặc một đáy lớn được hình thành. Những người chơi hiếu chiến có thể hành động trước khi các mô hình đảo chiều này hình thành, nhưng xu hướng hiện tại không chính thực được xem là đảo ngược cho đến khi giá phá vỡ một kháng cự quan trọng với khối lượng giao dịch ở mức tốt.
Khi một đỉnh hoặc đáy hoàn tất, nhà đầu tư có thể sử dụng biểu đồ để dự báo giá, tính toán chiều dài của đợt tăng hoặc giảm. Xu hướng này tiếp tục, nhà đầu tư sau đó có thể xác định vị trí của giá trong xu hướng để đảm bảo một tỷ lệ lợi nhuận/rủi ro khi mở vị thế. Nhà đầu tư nên tránh mở thêm vị thế mua mới khi thị trường được cho là mua quá mức và cũng tránh mở thêm vị thế bán mới khi thị trường được cho là bán quá mức.
Phân tích cổ phiếu (Stock Analysis)
Sau khi phân tích thị trường chung và thiết lập một khuynh hướng giao dịch, Wyckoff quay sang lựa chọn các cổ phiếu riêng và tập trung vào giao dịch các cổ phiếu có sự hòa hợp (hamony) với xu hướng thị trường chung. Theo đó, phần lớn các cổ phiếu di chuyển trong cùng một xu hướng với thị trường chung. Do đó, Wyckoff tập trung vào các vị thế mua (long) khi chỉ số thị trường chung đang trong xu hướng tăng và vị thế bán (short) khi chỉ số thị trường chung đang trong xu hướng giảm.
Trước khi đi vào quá trình lựa chọn cổ phiếu cụ thể, ghi nhớ 4 bước giai đoạn của sự biến động giá: tích lũy (accumulation), tăng giá (markup), phân phối (distribution) và giảm giá (markdown).
Nhìn chung có 4 bước trong quá trình lựa chọn cổ phiếu:
Đầu tiên, nhà đầu tư bắt đầu bằng cách lựa chọn một nhóm hoặc một ngành cụ thể có sức mạnh tương đối so với thị trường. Mặc dù thị trường chung chi phối xu hướng của các cổ phiếu, Wyckoff hiểu rằng một số nhóm dẫn dắt và một số nhóm thì tụt hậu trên thị trường. Mục tiêu là tìm thấy nhóm nào có sức mạnh tương đối so với thị trường. Nhóm nào giữ được đà tăng (hold up) khi thị trường di chuyển xuống mức thấp mới cho thấy một sức mạnh tương đối so với thị trường.
Thứ 2, tìm kiếm các cổ phiếu có sức mạnh trong nhóm này. Điều này sẽ giúp bạn mua các cổ phiếu có sức mạnh tương đối so với thị trường. Có 3 cách để xác định điều này: (i) Cổ phiếu có thể tăng với một tỷ lệ dốc hơn so với thị trường chung; (ii) Các cổ phiếu có thể tăng khi thị trường chung đi ngang (sideway); (iii) Các cổ phiếu có thể tăng hoặc đi ngang (flat) khi thị trường chung điều chỉnh.
Thứ 3, tìm kiếm các tín hiệu bằng cách sử dụng các mô hình và khối lượng giao dịch. Các mô hình mà Wyckoff sử dụng các mô hình giá và khối lượng để tạo ra các tín hiệu cho các cổ phiếu. Các mô hình đầu cơ giá tăng (bulish) bao gồm mô hình Spring, kéo ngược (pullback) và thoái lui 50% và được củng cố với khối lượng cao.
Thứ 4, tính toán rủi ro và lợi nhuận để xác định tính khả thi của một giao dịch. Tính toán các tỷ lệ lợi nhuận tiềm năng và các rủi ro tiềm ẩn để thiết lập các điểm dừng thích hợp. Wyckoff tin rằng một mức lợi nhuận kỳ vọng nên gấp 3 lần mức độ chịu rủi ro.