Trái phiếu là một kênh đầu tư rất được yêu thích bởi hầu hết các nhà đầu tư trên thị trường vì những lợi ích to lớn khi sở hữu nó. Tuy nhiên đầu tư trái phiếu cũng cần phải học và nghiên cứu để không gặp phải những rủi ro gây thiệt hại về tài chính. Trong bài viết này, ISG sẽ cùng bạn đọc giải đáp những vấn đề cơ bản nhất liên quan đến Trái phiếu nhé.

Thế nào là trái phiếu? Những điều bạn cần biết về trái phiếu

Trái phiếu là gì?

Trái phiếu là một chứng nhận nghĩa vụ nợ của nhà phát hành (người vay tiền) bắt buộc phải trả cho người nắm giữ trái phiếu (người cho vay) với một khoản tiền cụ thể.

• Có thời gian xác định cụ thể, với một lợi tức theo quy định.
• Nhà phát hành phải hoàn trả khoản vay ban đầu khi nó đáo hạn.
• Nhà phát hành trái phiếu có thể là doanh nghiệp, một tổ chức chính quyền hay Kho bạc nhà nước.

Đặc điểm của trái phiếu là gì?

Sau khi tìm hiểu được khái niệm trái phiếu là gì? Hãy cùng ISG đi tìm hiểu đặc điểm của trái phiếu là gì ngay dưới đây nhé!

Trái chủ hoặc trái phiếu đều có thể được mua bởi bất kỳ cá nhân hay doanh nghiệp hoặc chính phủ. Trái phiếu được ghi tên trái chủ gọi là trái phiếu ghi danh, còn không ghi tên thì gọi là trái phiếu vô danh.

• Nơi cho nhà phát hành trái phiếu vay tiền gọi là trái chủ. Bên phía trái chủ họ không chịu bất kỳ trách nhiệm nào về việc sử dụng vốn vay từ người vay. Và nhà phát hành trái phiếu phải có nghĩa vụ là thanh toán đúng số nợ như đã cam kết trong hợp đồng cho vay.
• Nếu nhà phát hành trái phiếu là doanh nghiệp thì gọi là trái phiếu doanh nghiệp. Nếu một tổ chức chính quyền công phát hành thì gọi là công trái hoặc trái phiếu chính phủ, còn kho bạc nhà nước phát hành thì gọi là trái phiếu kho bạc.
• Thu nhập của trái phiếu đến từ tiền lãi, thường là khoản thu cố định theo kỳ, nó không phụ thuộc vào tình hình kinh doanh của nhà phát hành.
• Bản chất của trái phiếu là chứng khoán nợ, vì vậy nếu doanh nghiệp bị phá sản thì trước hết doanh nghiệp phải có nghĩa vụ thanh toán cho những người đang nắm giữ trái phiếu trước. Sau khi trả nợ trái phiếu rồi thì mới chia cho các cổ đông.

Giá trái phiếu là gì?

Giá trái phiếu hay giá phát hành trái phiếu chính là định mức giá trị của mỗi trái phiếu khi được chào bán ra ngoài thị trường. Các loại trái phiếu khác nhau sẽ có giá phát hành khác nhau. Thông thường giá của trái phiếu sẽ được tính toán theo mức phần trăm của giá trị mệnh giá đó. Để tính toán đưa ra giá của một trái phiếu là một công việc phức tạp. Cần phải dựa vào tình hình thực tế của thị trường lúc đó, thị trường của bên phát hành trái phiếu, cân nhắc tính toán rất kỹ lưỡng. Một số khái niệm thường gặp trong giá phát hành trái phiếu:

• Giá đi ngang: Là giá trái phiếu ngang bằng với giá phát hành của trái phiếu đó và được chào bán ra thị trường.
• Giá chiết khấu: Mệnh giá của trái phiếu cao hơn giá phát hành. Các nhà đầu tư trái phiếu có thể mua trái phiếu với giá thấp hơn mệnh giá của nó.
• Giá gia tăng: Giá bán phát hành ra thị trường cao hơn mệnh giá của trái phiếu.

Như vậy chúng ta có thể thấy việc đầu tư vào trái phiếu nên tùy vào từng thời gian nhất định, lựa chọn loại giá trái phiếu đầu tư cho hợp lý.

Mệnh giá của trái phiếu là gì? Đây được hiểu là giá trị được ghi trên tờ trái phiếu.

Thời hạn của trái phiếu là gì?

Thời hạn trái phiếu là gì? Một trái phiếu hay một loại trái phiếu luôn có thời hạn riêng cho mình. Việc tìm hiểu thời hạn của trái phiếu đối với các nhà đầu tư là rất quan trọng. Khái niệm “ Term Bonds” được hiểu là thời hạn của trái phiếu. Thời hạn của trái phiếu được định nghĩa là thời gian số năm trái phiếu được lưu hành trên thị trường. Sau thời gian đó bên phát hành trái phiếu sẽ phải thanh toán toàn bộ cả gốc lẫn giá trị lãi cho người chủ đầu tư trái phiếu đó.

Ý nghĩa của trái phiếu là gì đối với cả bên bán và bên mua đều rất quan trọng. Thông thường thì đây là khoảng thời gian được tính toán bởi bên cho phát hành trái phiếu và cũng là thời hạn mục tiêu kinh doanh. Thời hạn trái phiếu có thể phản ánh rõ mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp và khoảng thời gian nhận số tiền lãi trái phiếu của các nhà đầu tư trái phiếu. Đối với các trái phiếu có thời hạn dài thường có phần lãi suất hấp dẫn và cao hơn các trái phiếu ngắn hạn. Đây cũng là một mối quan hệ của thời hạn trái phiếu và lãi suất trái phiếu được biểu thị bằng đường cong Yield Curve.

Lợi tức trái phiếu là gì?

Qua những phân tích chúng ta đã nắm được một số thông tin và tính chất cơ bản của trái phiếu là gì. Hãy cùng đến với một khái niệm có tầm ảnh hưởng khá lớn đó là lợi tức trái phiếu. Trong tiếng Anh lợi tức trái phiếu được viết là Bond Yield. Lợi tức trái phiếu là gì? Lợi tức trái phiếu là giá trị lãi suất được ghi trên trái phiếu không bao gồm mệnh giá của trái phiếu. Công thức tính toán lợi tức của trái phiếu là gì

Lợi tức của trái phiếu = Số giá trị thanh toán thưởng hàng năm / Giá trị của trái phiếu.

Qua công thức chúng ta có thể thấy lợi tức của trái phiếu phụ thuộc vào hai yếu tố đó là thanh toán phiếu thưởng hàng năm và giá trị của trái phiếu. Khi giá của trái phiếu tăng lên thì lợi tức sẽ bị giảm đi đáng kể. Khi giá của trái phiếu giảm xuống thì lợi tức của trái phiếu lại tăng lên rất cao. Đây cũng là những lưu ý cho các nhà đầu tư khi mới tham gia vào thị trường trái phiếu.

Thị trường trái phiếu là gì?

Thị trường trái phiếu là gì? Thị trường trái phiếu được hiểu là nơi diễn ra các giao dịch trao đổi mua bán trái phiếu với các mức giá khác nhau và đông đảo các nhà đầu tư tham gia. Ngoài ra còn có các hình thức môi giới trái phiếu mua bán trao đổi trái phiếu trên thị trường trái phiếu.

Thị trường trái phiếu có các tình năng và đặc điểm riêng của nó. Do đó thị trường trái phiếu được chia thành rất nhiều loại khác nhau. Tùy vào từng mục đích đầu tư các nhà đầu tư nên chọn lựa cho mình thị trường trái phiếu phù hợp.

Thị trường trái phiếu chính phủ là một nhân tố then chốt đảm bảo cho thị trường trái phiếu hoạt động tốt và có khả năng huy động vốn nhanh chóng. Trong những trường hợp nhà nước cần vốn bù đắp cho sự thiếu hụt ngân sách, thị trường trái phiếu chính phủ sẽ là nơi đầu tư chủ yếu của rất nhiều người.

Đặc biệt trong thị trường trái phiếu chính phủ các chủ thể tham gia được bảo vệ và có quyền lợi rõ ràng của riêng mình. Thị trường trái phiếu chính phủ được coi là một thị trường chuẩn cho các thị trường tài chính hiện nay. Các trái phiếu được phát hành trong thị trường trái phiếu chính phủ chủ yếu phục vụ mục đích huy động vốn theo các kế hoạch nhà nước đề ra. Không những thế đây còn là nơi để giúp cho nhà nước quản lý dòng tiền trên thị trường. Ngăn chặn và chống lại các hiện tượng lạm phát.

Phân loại trái phiếu

Dựa theo các đặc điểm khác nhau, trái phiếu được phân loại theo các yếu tố sau: Lợi tức trái phiếu, người phát hành, hình thức, tính chất trái phiếu, mức độ đảm bảo thanh toán.

Phân loại theo lợi tức trái phiếu

• Trái phiếu với lợi tức được trả trong những kỳ có sự thay đổi, được tính theo một lãi suất có sự biến đổi theo lãi suất tham chiếu của trái phiếu gọi là trái phiếu có lãi suất biến đổi.
• Trái phiếu khi người mua không nhân được lãi, nhưng lại được mua với mức giá thấp hơn mệnh giá (mua chiết khấu) và được hoàn trả bằng mệnh giá khi nó đáo hạn theo quy định gọi là trái phiếu có lãi suất bằng không.
• Trái phiếu mà lợi tức được xác định dựa theo tỷ lệ phần trăm (%) cố định tính theo mệnh giá còn gọi là trái phiếu có lãi suất cố định.

Phân loại theo người phát hành

• Trái phiếu doanh nghiệp: Là trái phiếu được các doanh nghiệp nhà nước, công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn phát hành ra thị trường nhằm tăng vốn hoạt động.
• Trái phiếu chính phủ: Mục đích phát hành để đáp ứng được nhu cầu chi tiêu của Chính phủ. Nhằm huy động nguồn tiền nhàn rỗi trong dân, các tổ chức kinh tế – xã hội. Và đây được xem là nhà phát hành có uy tín nhất, vì vậy khi mua trái phiếu Chính phủ cũng được xem là loại chứng khoán (chèn link) ít rủi ro nhất.
• Trái phiếu của ngân hàng hay tổ chức tài chính: Mục đích phát hành nhằm tăng thêm nguồn vốn hoạt động.

Phân loại theo hình thức trái phiếu

• Trái phiếu ghi danh: Có ghi tên của người mua trong sổ sách của nhà phát hành theo đặc điểm của trái phiếu. Người giữ trái phiếu là người sở hữu trái phiếu.
• Trái phiếu vô danh: Không ghi tên của người mua trên trái phiếu và trên sổ phát hành. Trái chủ là người được hưởng lợi từ trái phiếu vô danh.

Phân loại theo tính chất trái phiếu

• Trái phiếu có thể chuyển đổi: Là trái phiếu của công ty cổ phần, trái chủ có quyền chuyển sang cổ phiếu của công ty đó. Được quy định cụ thể về thời gian cũng như tỷ lệ khi mua trái phiếu.
• Trái phiếu có quyền mua cổ phiếu: Loại trái phiếu kèm theo phiếu cho phép trái chủ có quyền mua một lượng nhất định cổ phiếu của công ty.
• Trái phiếu có thể mua lại: Là trái phiếu cho phép người phát hành có quyền mua lại một hay toàn bộ trái phiếu khi đến hạn thanh toán.

Phân loại theo mức độ thanh toán của trái phiếu

• Trái phiếu đảm bảo:
  Đây là loại trái phiếu đảm bảo bằng việc nhà phát hành dùng tài sản có giá trị (ví dụ: bất động sản) làm vật bảo đảm cho việc phát hành. Nếu nhà phát hành họ mất khả năng thanh toán, thì lúc này trái chủ có quyền thu và bán tài sản đó để thu hồi số tiền mà bên phát hành còn nợ. Trái phiếu đảm bảo gồm 2 loại sau:

-Trái phiếu gồm tài sản cầm cố:
Là trái phiếu bảo đảm khi người phát hành cầm cố tài sản có giá trị đảm bảo thanh toán cho trái chủ. Thông thường giá trị của tài sản cầm cố sẽ lớn hơn tổng mệnh giá của trái phiếu phát hành, nhằm đảm bảo quyền lợi cho trái chủ.
-Trái phiếu đảm bảo bằng chứng khoán ký quỹ:
Là loại trái phiếu đảm bảo bằng việc nhà phát hành đem ký quỹ sổ chứng khoán chuyển nhượng, để đảm bảo cho tài sản mình sở hữu.

• Trái phiếu không đảm bảo:

Là trái phiếu phát hành không có tài sản làm minh chứng đảm bảo uy tín cho người phát hành.

Phân biệt cổ phiếu và trái phiếu

Hiện nay trên thị trường chứng khoán khá phổ biến 2 hình thức đầu tư là cổ phiếu và trái phiếu, tuy nhiên nhiều người vẫn còn nhầm lẫn giữa 2 hình thức này. Vì vậy, để hiểu rõ hơn, các bạn theo dõi bảng so sánh sau đây nhé!

Phát hành trái phiếu là gì? Cách mua và bán trái phiếu là gì?

Phát hành trái phiếu là gì? Phát hành trái phiếu là cung cấp cung ứng trái phiếu, xác nhận các nghĩa vụ về trả nợ của người phát hành trái phiếu đối với những người mua trái phiếu. Để được tham gia thị trường trái phiếu các hoạt động mua và bán trái phiếu cần phải đúng theo quy định của pháp luận. Các chủ thể phát hành trái phiếu phải có giấy xác nhận, chứng minh hoạt động kinh doanh của mình.

Để tham gia vào thị trường chứng khoán hiện nay có rất nhiều cách. Trong đó việc mở tài khoản chứng khoán là việc đầu tiên nhà đầu tư mới cần làm để mua và bán trái phiếu. Mở tài khoản chứng khoán đã được thực hiện online tại ISG. Các bước thao tác được đơn giản hóa giúp bạn nhanh chóng có cho mình một tài khoản chứng khoán để tham gia vào thị trường mua bán trái phiếu và các loại hình đầu tư khác nhau.

Có nên đầu tư vào trái phiếu không?

Qua quá trình phân tích tìm hiểu kỹ lưỡng ta có thể thấy được những ưu điểm và nhược điểm của trái phiếu là gì. Nhìn chung, về ưu điểm thì trái phiếu có lãi suất cao hơn lãi suất tiết kiệm có cùng kỳ hạn. Dễ dàng thanh toán chuyển nhượng với các chủ thể khác nhau. Về nhược điểm có khả năng gặp phải trường hợp chủ thể phát hành không thể trả nợ. Không thể chuyển đổi hay rao bán ngay với lợi nhuận mong muốn. Việc đầu tư cần phải có được sự mạo hiểm.

Với hình thức đầu tư trái phiếu là hình thức nên đầu tư do có tính chất an toàn cao hơn các hình thức đầu tư lợi nhuận cao khác. So với tiết kiệm thì đầu tư vào trái phiếu sẽ làm gia tăng tài sản một cách nhanh chóng hơn rất nhiều. Tại ISG, bạn có thể tìm hiểu và tham gia đăng ký tài khoản chứng khoán một cách nhanh chóng.

Kết luận

Trên đây là toàn bộ giải đáp liên quan đến vấn đề trái phiếu và đặc điểm khác nhau giữa cổ phiếu và trái phiếu. Hy vọng qua bài viết giúp bạn có những kiến thức thật bổ ích giúp cho việc đầu tư của mình thêm suôn sẻ.