Thị trường chứng khoán Việt Nam đã trải qua hơn 20 năm hoạt động và phát triển. Một nhân tố có ảnh hưởng không nhỏ đến thị trường chứng khoán hiện nay là khối ngoại. Vậy khối ngoại là gì? Và nó ảnh hưởng thế nào đến thị trường chứng khoán nước ta? Tất cả sẽ được tổng hợp trong bài viết dưới đây.
Thế nào là khối ngoại? Các tác động của khối ngoại lên thị trường chứng khoán
Khối ngoại là gì? Ví dụ thực tế về khối ngoại
Khối ngoại là thuật ngữ dùng để chỉ các nhà đầu tư chứng khoán nước ngoài. Đó có thể là tổ chức hay cá nhân nước ngoài, tiến hành đăng ký mở tài khoản chứng khoán tại thị trường Việt Nam. Khối ngoại thường có thể là các quỹ thường sở hữu cổ phiếu của những công ty có vốn hóa lớn.
Ngoài ra, khối ngoại còn được các nhà đầu tư gọi theo một cái tên thân mật là “tây lông” hay “khoai tây”. Các cụm từ này thường xuất hiện tại các diễn đàn hay hội nhóm trao đổi thông tin về chứng khoán.
Nhắc tới khối ngoại, chúng ta có thể kể tới như: Vinacapital VietNam (VOF), VietNam Holding Limited, VietNam Equity Fund, VietNam enterprise investment limited, Vietnam Holding Asset Management… Đây đều là những quỹ ngoại nổi tiếng trên thị trường chứng khoán Việt Nam.
Room ngoại là gì?
Các nhà đầu tư nước ngoài khi giao dịch tại thị trường Việt Nam cần tuân thủ các quy định của pháp luật. Trong đó có quy định về room ngoại. Hiểu đơn giản, room ngoại là tỷ lệ cổ phiếu tối đa mà các nhà đầu tư nước ngoài được phép sở hữu. Tỷ lệ này được tính theo %.
Quy định về room ngoại sẽ giúp hạn chế rủi ro khi các nhà đầu tư nước ngoài thâu tóm doanh nghiệp Việt Nam. Tuỳ từng ngành nghề mà tỷ lệ room ngoại sẽ được quy định khác nhau.
Chẳng hạn như Room ngoại của ngành ngân hàng là 30%, các ngành còn lại là 49%.
Trong một số trường hợp đặc biệt, khối ngoại có thể sở hữu thêm cổ phần. Việc tăng/giảm room ngoại sẽ do doanh nghiệp quyết định, nhưng cần được uỷ ban chứng khoán nhà nước chấp thuận.
Đặc điểm khối ngoại là gì?
Giao dịch khối ngoại trên thị trường chứng khoán Việt Nam khá lớn, được kiểm soát bởi Nhà nước và các quy định của pháp luật. Một số đặc điểm của khối ngoại trên thị trường chứng khoán nước ta có thể kể tới như:
- Hoạt động mua bán giao dịch tài chính của khối ngoại chịu ảnh hưởng của sự kiện kinh tế thế giới hoặc có tính chu kỳ. Theo quan sát, giao dịch khối ngoại thường có mua vào đầu năm và bán ra nửa cuối năm. Thời gian tháng 9-10 hàng năm, các quỹ đầu tư khối ngoại thường có các hoạt động cơ cấu và sắp xếp lại vốn.
- Nhà đầu tư khối ngoại thường dựa trên đánh giá của MSCI – Morgan Stanley Capital International, để nhận định có nên đầu tư vào thị trường chứng khoán Việt Nam hay không.
- Tâm lý nhà đầu tư khối ngoại thường bị ảnh hưởng bởi chứng khoán Mỹ và thị trường thế giới. Khả năng phân tích kỹ thuật và nắm bắt xu hướng thị trường của nhà đầu tư nước ngoài khá tốt.
- Khối lượng giao dịch khối ngoại thường rất lớn nhưng bị kiểm soát về số lượng cổ phiếu nắm giữ, nhằm đảm bảo cơ cấu thị trường chứng khoán Việt Nam.
- Giao dịch cổ phiếu khối ngoại thường tách biệt so với khối nội. Nếu như giá cổ phiếu có sự biến động down trend, nhà đầu tư trong nước có xu hướng bán tháo, thì khối ngoại sẽ tìm cách mua vào.
Khối ngoại mua/bán ròng ảnh hưởng gì đến thị trường chứng khoán Việt Nam?
Ngoài tìm hiểu về khối ngoại là gì? Nhiều người cũng quan tâm đến hai khái niệm mới là khối ngoại mua ròng và khối ngoại bán ròng. Theo đó, thuật ngữ mua ròng dùng để chỉ việc các nhà đầu tư khối ngoại mua vào số lượng cổ phiếu nhiều hơn bán ra. Ngược lại, nếu họ bán ra số lượng cố phiếu nhiều hơn mua vào thì gọi là bán ròng.
Cả khối ngoại bán ròng và mua ròng đều có sức ảnh hưởng lớn đến thị trường chứng khoán Việt Nam. Đặc biệt là khi lượng mua ròng từ khối ngoại tăng cao, thị trường chứng khoán Việt Nam cũng sôi động và phát triển mạnh, từ đó giá cổ phiếu cũng tăng theo. Điều này được giải thích bởi khối ngoại thường là những cá nhân và tổ chức đầu tư có quy mô lớn. Vì vậy, khi khối này làm tăng xu hướng đầu tư của các nhà đầu tư khối nội và được xem là “trụ đỡ” trên thị trường chứng khoán trong nước.
Ảnh hưởng của việc khối ngoại mua ròng
Khối ngoại mua ròng thường diễn ra khi có sự chuyển biến tích cực trong tình hình của một quốc gia nào đó.
Khi các nhà đầu tư cảm thấy tình hình chứng khoán lạc quan và có tiềm năng sản sinh lợi nhuận sau này, họ sẽ bỏ một số vốn rất lớn để mua vào cổ phiếu. Điều này được xem là một tín hiệu tích cực cho các nhà đầu tư nội tiếp tục đầu tư vốn để đầu tư.
Tỷ lệ khối ngoại mua ròng tăng mạnh cũng đồng nghĩa với việc thị trường chứng khoán sẽ tăng trưởng và phát triển rất nhanh. Dẫn đến, khối lượng giao dịch cũng tăng đáng kể. Đây là một tín hiệu tích cực cho thị trường chứng khoán trong nước.
Ảnh hưởng của việc khối ngoại bán ròng
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến khối ngoại bán ròng. Nguyên nhân đầu tiên là do các nhà đầu tư ngoại quốc nhận thấy thị trường chứng khoán Việt Nam không còn hấp dẫn, nên họ muốn rút vốn đầu tư. Cũng có thể các nhà đầu tư nước ngoài muốn rút lui để tái cơ cấu các danh mục và sắp xếp lại nguồn vốn đang có.
Ví dụ, trong phiên ngày 31/10/2022, khối ngoại bán ròng 316,58 tỷ HPG sau khí KQKD quý 3 của HPG lỗ và dự kiến vẫn còn nhiều khó khăn trong quý 4.
Nếu khối ngoại mua ròng là “trụ đỡ” của các nhà đầu tư nội thì khối ngoại bán ròng sẽ là mối lo với họ. Bởi lẽ, đây là một tín hiệu không tốt đến từ các nhà đầu tư ngoại quốc. Dẫn đến nhà đầu tư trong nước sẽ cảm thấy hoảng loạn.
Khi tỷ lệ khối ngoại bán ròng tăng nhanh sẽ làm ảnh hưởng đến tâm lý các nhà đầu tư. Điều này góp phần khiến họ nhanh chóng rút vốn và e dè không dám đầu tư vào thị trường. Bởi vậy, thị trường chứng khoán trong nước sẽ khủng hoảng và tăng trưởng chậm lại.
Vì sao khối ngoại được đánh giá có khả năng thúc đẩy thị trường chứng khoán
Như đã đề cập trong câu hỏi khối ngoại là gì ở trên, chủ thể của khối ngoại là những nhà đầu tư ngoại quốc. Theo như sự nhận định của nhiều chuyên gia về lĩnh vực chứng khoán, các nhà đầu tư nước ngoài rất thông minh và họ tự tin vào khả năng dự đoán thị trường của mình.
Họ chỉ cần nhìn vào đồ thị trên sàn chứng khoán hiện tại là có thể dự đoán được xu hướng lên hay xuống của biểu đồ. Chính vì sự chuyên nghiệp đó, mà các nhà đầu tư nội đặt khá nhiều niềm tin vào khối ngoại. Khi chứng kiến khối ngoại mua ròng, họ cũng sẽ chạy theo xu hướng đó và mua vào số lượng lớn cổ phiểu. Chính vì thế mà thị trường chứng khoán trong nước cũng trở nên sôi động và tăng trưởng nhanh.
Hơn nữa, nguồn vốn đầu tư của khối ngoại rất lớn, nếu họ đầu tư một số vốn khổng lồ vào thị trường chứng khoán, chắc chắn các công ty sẽ mở rộng quy mô và tăng trưởng rất nhanh. Khi các tập đoàn kinh doanh phát triển nhanh, giá cổ phiếu sẽ tăng cao, đây là tín hiệu tốt với thị trường chứng khoán.
Theo dõi giao dịch khối ngoại ở đâu?
Ảnh hưởng của khối ngoại lên thị trường chứng khoán Việt Nam là rất lớn, đóng vai trò quan trọng. Khi đầu tư chứng khoán, nhà đầu tư nên theo dõi bảng thống kê giao dịch khối ngoại để đưa ra nhận định đầu tư phù hợp. Có thể theo dõi thống kê giao dịch khối ngoại ở các trang web: Fireant.vn, Finance.vietstock.vn, Stockbiz.vn